بهداشت دهان و دندان در سالمندان
بهداشت دهان و دندان در سالمندان:
سالمند به كسي گفته مي شود كه در اثر بالا رفتن سـن تغـیيرات مهـم عملكردي در بدن او رخ داده است. دركشور مـا هماننـد بـسیاري از كشورهاي جهان به دلیل بهبود شرایط بهداشتي، متوسط طول عمر افـراد بالا رفته و تعداد سالمندان بالاي ۶٠ سال افزایش یافتـه اسـت.
در حال حاضر بیش از ۴ میلیون سالمند بالاي ۶٠ سال در كشورمان زندگي ميكنند. بنابراین شناخت تغـیيرات جـسمي و روانـي در سـالمندان و تأثيري كه این تغیيرات روي مراقبتهاي بهدارشت دهـان و دنـدان ایـن گروه ميگذارد، كمك ميكند تا بهـورزان بتواننـد خـدمات بهـتري بـه سالمندان ارائه نمایند.
تغییرات جسمی سالمندان:
این تغیيرات عبارتند از خاكستري شدن یا از دسـت دادن موهـا، كـم شدن قدرت بینایي، شنوایي، چشایي، تغیير در میزان و كیفیت بـزاق (به علت مصرف دارو)، افزایش پوسیدگي ریشه، بیماریهاي لثـه، از دست دادن دندان، تحلیل استخوان فـك بـه دلیـل پـوكي اسـتخوان و افزایش بروز سرطان دهان (با توجـه بـه اسـتفاده از دخانیـات)، بیماري پاركینسون، پوكي استخوان، ضایعات سفیدرنگ متعدد در مخاط دهان، التهاب مخاط دهان (به علت كمبود ویتامين B12) ، صاف و براق شدن سطح زبان( به علت كمبود ویتامين B) ،التهاب دهـان ناشـي از نیكوتين سیگار، عفونتهاي قارچي( در افرادي كه دست دندان دارند) و واریس وریدهاي زبان.
تغییرات روانی سالمندان:
تغیيرات رفتاري و شخصیتي همراه با بالا رفتن سن ايجاد ميشود. بیماري كــه از افــسردگي و اضــطراب رنـج مــيبـرد، در اجــراي دسـتورات مراقبتهاي بهداشت دهان و دندان دچار مشكل ميشود.
بعنـوان مثـال از دست دادن دندانها همراه با از دست رفتن قـدرت چـشایي و اشـتها ميتواند سبب تضعیف روحیه گردد.
بعضي از بیماریهاي مـزمن در افـراد مـسن مثـل التـهاب مفاصـل، افزایش فشار خون، دیابت و بیماریهاي قلبي- تنفسي و مغزي- عروقي علاوه بر اینكه عملكرد ارگانهاي بدن را مختل ميكنند، بر بافتـهاي داخل دهاني بخصوص لثه نیز اثر گذاشته و آنها را مستعد خونریزي و عفونت مي كنند.
بهداشت دهان و دندان در سالمندان:
خشكي دهان در سالمندان:
اختلال در عملكرد غدد بزاقي به علل زیر ميتواند سبب خشكي دهـان شود:
- استفاده از بعضي داروها
- اشعه درماني
- شیمي درماني
بعضي بیماریها خشكي دهان با توجه به میزان آن، مـشكلاتي را ايجـاد مـيكنـد كـه بقرار زیرند:
- سوزش دهان
- اشكال در جویدن و بلعیدن
- اشكال در نگهداشتن دست دندان
- تغیيرات در حس چشایي
- كاهش اشتها
- افزایش پوسیدگي دندانها اگر فرد مسني با دندانهاي طبیعي دچار خشكي دهان گردد، مـيتوانـد جهت كاهش عوارض آن از نخ دندان و مسواك حـداقل دو بـار در روز (حتماً یكبار قبل از خـواب) اسـتفاده نمایـد. همچـنين اسـتفاده از فلوراید، محلولهایي به عنوان بزاق مصنوعي (با توصیه دندانپزشك)، مصرف حداقل ۶ تا ٨ لیوان مایعات ساده در روز، عدم اسـتفاده از سیگار (و سایر انواع دخانیات)، استفاده از محلـول آب نمـك رقیـق چندین بار در روز و جویدن آدامس بدون قند جهت افـزایش فعالیـت غدد بزاقي توصیه ميشود.